Pod koniec marca 1945 roku hrabina Margit Thyssen-Batthyany urządza w pałacu w Rechnitz w Austrii przyjęcie pożegnalne dla miejscowego kierownictwa NSDAP, SS i Gestapo. W jego trakcie niektĂłrzy goście wychodzą z pałacu, by rozstrzelać żydowskich robotnikĂłw, przetrzymywanych w pobliżu.
Ponad 60 lat pĂłźniej informacja o tamtej zbrodni dociera do kuzyna hrabiny, młodego dziennikarza z Zurychu, Sachy Batthyany’ego. - A co ty masz z tym wspĂłlnego? - pyta go pisarz Maxim Biller. Batthyany, szukając odpowiedzi, zagłębia się w historię swego rodu: udaje się na dawne Węgry, przemierza syberyjskie gułagi, w Buenos Aires spotyka ocalałą więźniarkę Auschwitz. Odkrywa tajemnicę, ktĂłra odmieni jego poglądy.
Czy minione pokolenia mają wpływ na nasze życie? Czy wszyscy jesteśmy wojennymi wnukami? A przecież uważaliśmy się za ludzi nowoczesnych i niezależnych.
Książka Sachy Batthyany’ego to niezwykła historia rodziny, panorama Europy Środkowej, a zarazem psychogram pewnego pokolenia.

Dzieci. Nie mają prawa głosu. Nie mają wyboru. Dorośli posyłają je do najcięższych prac. Nikogo to nie dziwi.

W kominie jest ciemno, duszno i gorąco. George jest mały, a tylko takie dzieci mogą pracować jako czyściciele kominĂłw. Pod sobą ma czarną otchłań. Zapiera się gołymi piętami o cegły. Pełznie w gĂłrę. Do światła. Wyciąga rękę ze skrobaczką Nagle wszystko znika. Nie słyszy własnego krzyku. Nie słyszy głuchego odgłosu, z ktĂłrym jego ciało uderza o palenisko.

Łysa Patience pcha swĂłj wĂłzek kopalnianym tunelem. Dziewczynka boi się bicia, a daje radę szybko przesuwać wagonik z węglem, tylko jeśli wciśnie w niego obie ręce i czubek głowy. Włosy wytarły się tam zupełnie i została tylko goła skĂłra. Ośmioletni William już czeka przy swoich drzwiczkach. Przepuści wĂłzek i zamknie je najszybciej, jak potrafi. W tych prymitywnych warunkach wentylacja jest kluczowa. Inaczej trujące gazy zabiją wszystkich w kopalni. Po pracy będzie chciał wrĂłcić na gĂłrę. Zabłądzi.

Świat, jaki znamy, wymyślili wizjonerzy, inżynierowie, genialni naukowcy. Ale zbudowały go małe dzieci. Od Londynu, przez pełną fabryk ŁĂłdź, aż po ludne miasta Indii maluchom odbierano dzieciństwo, szansę na edukację i normalny dom. Ich praca była tania, a utrata zdrowia i życia akceptowalna.

Katarzyna Nowak, laureatka konkursu "Książka historyczna nie musi być nudna" pod patronatem prof. Normana Daviesa, przenosi nas do czasĂłw, gdy życie dziecka było warte tyle, ile przemysłowiec był gotĂłw zapłacić za jego pracę. Bardzo niedużo. Działo się to w Anglii. Działo się w Polsce. I dziś, choć nie chcemy o tym słuchać, dzieje się nadal w wielu miejscach świata. Być może także korzystasz z pracy ich rąk.

PĂłłnocnokoreańskie obozy dla więźniĂłw politycznych istnieją dwa razy dłużej niż stalinowskie łagry i dwanaście razy dłużej niż hitlerowskie obozy koncentracyjne. Jak dotąd nikomu urodzonemu i wychowanemu w takim obozie nie udało się uciec. Nikomu z wyjątkiem Shin Dong-hyuka.
Shin urodził się w 1982 roku w jednym z pĂłłnocnokoreańskich łagrĂłw, Obozie 14, ktĂłry zajmuje 280 kilometrĂłw kwadratowych i gdzie przebywa około 50 000 więźniĂłw. W świecie straszliwych warunkĂłw życiowych, brutalnych kar i rywalizacji o najmniejsze okruchy pożywienia (uzupełnianej potajemnymi polowaniami na żaby, szczury i robaki), Shin nie znał takich pojęć jak przywiązanie czy uczciwość, kierując się wyłącznie instynktem samozachowawczym. Pragnąc być posłusznym więźniem, w wieku trzynastu lat zadenuncjował swoją matkę i starszego brata, ktĂłrzy planowali ucieczkę. Shin widział, jak ich pobito, a pĂłźniej zabito, na co patrzył obojętnie. W wieku dwudziestu trzech lat uciekł, jako jeden z nielicznych, ktĂłrym udało się tego dokonać i przeżyć.